O Museo da Colexiata de Sar , fundado en 1975, está situado na igrexa románica do mesmo nome, antigo convento fundado polo arcebispo Diego Xelmírez .
Por este motivo, un dos principais valores da visita é poder contemplar este destacado monumento histórico de arquitectura tan singular , que foi declarado Monumento Nacional en 1895.
O espazo expositivo sitúase nun edificio anexo no lado sur do templo e ofrece un percorrido pola historia da comunidade agostiña , desde a súa fundación como priorato ata a súa transformación en colexiata e parroquia do Arcebispado de Santiago.
A visita comeza na recepción, onde se expón un piar de pedra con columnas pareadas, obra do taller do Mestre Mateo . A segunda sala presenta, entre outras, pezas relacionadas co priorato de Sar e a vida monástica, como elementos arquitectónicos do antigo claustro do século XIII, ou pezas de escultura barroca como o San Roque de Montpellier.
Ademais, a colección conta con obxectos de importante valor histórico e documental, como o orixinal do pergamiño fundacional do templo selado polo propio arcebispo Diego Xelmírez no ano 1136.
A terceira sala está dedicada á vida parroquial da Colexiata e abrangue os séculos XVII ao XIX, cunha serie de pezas de ourivería, adornos litúrxicos e esculturas.
Nas salas cuarta e quinta exponse unha mostra de traxes tradicionais galegos propiedade da agrupación folclórica Colexiata do Sar , entidade vinculada a este monumento.
O percorrido complétase coa visita ao claustro, no que se conservan nove soportais do antigo claustro do século XIII.
A entrada xeral custa 2 euros, aínda que o acceso é gratuíto para os menores de 12 anos. Tamén se ofrece a posibilidade de visitala cunha audioguía interactiva cun custo de 4 euros.
Ademais, pódese visitar libremente presentando unha entrada para o Museo Catedralicio ou para o Pórtico da Gloria .
