A Igrexa da Nosa Señora da Mercé de Conxo data da época do arcebispo Diego Xelmírez e foi construída, concretamente, no século XII. O edificio, situado no barrio compostelán de Conxo, alberga na actualidade o coñecido Hospital Psiquiátrico Provincial.
Segundo a tradición, o recinto foi fundado por dona Rusuida co fin de darlle un digno enterro ao seu marido, Almerico Canogio, asasinado durante a peregrinación a Santiago de Compostela.
Conta a historia que a señora Rusuida empregou todo o seu capital para construír para este fin unha igrexa, á que chamou Santa María de Canogio (Conxo).
En todo caso, os documentos históricos atribúen a súa fundación ao arcebispo Xelmírez, quen quixo impulsar este proxecto para albergar unha comunidade de monxas. A data de inauguración do mosteiro aparece en dous arcos do claustro románico (1129).
O edificio é de planta cuadrangular con muros de cachotería de granito e a súa fachada actual data do século XVIII, proxectada segundo o plano trazado por Simón Rodríguez. Así, organízase en dúas plantas, cunha portería deseñada por Clemente Fernández Sarela e enmarcada por columnas de orde toscana. Estas columnas están rematadas por cilindros, sobre os que descansa o entaboamento sobre o que se colocaron o balcón e o escudo mercedario.
O edificio conserva, aínda así, dúas das ás do claustro románico orixinal. Porén, a fachada actual construíuse no século XVII.
A igrexa, como se coñece hoxe, é obra de González Araújo e data do século XVIII. No seu interior conserva un retablo barroco con imaxes do Cristo crucificado de Gregorio Fernández, ademais do citado obxectivo.
Na súa estrutura, o templo presenta planta de cruz latina , cruceiro, capelas laterais con galería, cubertas con bóveda de canón e cúpula de medio punto de corpo cadrado no exterior, e cuberta a catro augas.
Este lugar emblemático do barrio de Conxo pasou de estar habitado por monxas e frades mercedarios ao seu uso actual como Hospital Psiquiátrico do sistema público de saúde, aínda que a igrexa está aberta como lugar de culto habitual.
